De kunst van het oprechte spreken

 

Beste vrienden en volgers,

 

Ik ben mijn ganse leven bezig geweest met de effecten van spreken en taal op het menselijke wezen. Aan de universiteit heb ik vijftien jaar lang onderzoek gedaan naar de effecten van spreken, zowel op psychisch als op lichamelijk-biochemisch vlak.

 

Zoveel is me duidelijk: spreken verandert de mens, in lichaam en ziel.

Of beter: oprecht spreken verandert de mens. Het zorgt dat hij wordt wie hij is. Het stelt hem in zijn kracht, een kracht die hij nooit vermoedde in zichzelf. Het is in veel opzichten juist om te zeggen: we zijn ons spreken. Maak uw spreken krachtiger en zuiverder en je wezen wordt krachtiger en zuiverder. 

 

Mahatma Gandhi is een historisch voorbeeld van de kracht van het oprechte spreken. In het begin van de autobiografie van Gandhi lees je dat hij geen enkel groot talent had – hij had geen mooi uiterlijk, was niet gezegend met een sterk lichaam, was niet bijzonder intelligent op school en hij was noch een goede schrijver, noch een goed spreker. En toch slaagde die man zonder enig groot talent erin om iets te doen wat geen leger ter wereld kon: hij kreeg de Britten weg uit Indië. Hij haalde die kracht uit zijn centrale grote passie en streven in zijn leven: zo oprecht mogelijk spreken. Zijn autobiografie draagt niet toevallig als titel ‘The Story of My Experiments on Truth’. 

 

Oprecht spreken is een kunst – waarheidsspreken is een kunst. Het is niet de kunst van de retoriek en ook niet de kunst van de poëzie. De kunst waarover ik het heb gaat niet over een grote vocabulaire of linguïstisch raffinement. De kunst waarover ik spreek werd door de antieke Grieken aangeduid als de Parrhesia – het vrijmoedige spreken.

Ze gaat over de moed om via woorden de schijn te durven doorprikken, de moed om datgene te zeggen dat iedereen aanvoelt maar niemand durft uitspreken. Het is dat soort spreken dat krachtiger maakt, charisma geeft en verbindend en bezielend werkt; het is dat soort spreken dat het kenmerk is van de ware leider; het is dat soort spreken dat van de mens een mens maakt en van de samenleving een echte samen-leving. 

 

Dit soort spreken is in veel opzichten nog nooit zo veraf geweest als vandaag. En het is nog nooit zo belangrijk en noodzakelijk geweest. De wereld is in crisis, zowel op individueel als collectief vlak. Het aantal mensen met psychische problemen, in het bijzonder angst, depressie en burn-out, is historisch hoog. Het psychische lijden aan de oppervlakte is een gevolg van een meer fundamenteel probleem: een veralgemeend gevoel van eenzaamheid, isolement en gebrek aan ervaring van zinvolheid en doel in het leven. 

 

Op collectief vlak zien we iets gelijkaardigs. Sedert het begin van de 21ste eeuw zien we een wereld die van crisis naar crisis hinkt – de terreurcrisis, de kredietcrisis, de bankencrisis, de klimaatcrisis, de MeToo-crisis, de coronacrisis, de Oekraïne-crisis en recentelijk de Israël-Palestina crisis. 

En ook onder die oppervlakkige collectieve crisissen vind je een onderliggend crisis.

 

De laatste paar eeuwen zagen we de opgang van een maatschappelijke elite die steeds meer op propaganda leunde om controle te krijgen over de bevolking. Die propaganda sloeg enorm aan omdat de bevolking in een vereenzaamde toestand was en worstelde met veralgemeend gebrek aan zinverlening. Op die manier ontstond er een ‘diabolisch pact’ tussen elite en bevolking dat leidde tot de opkomst van de grote totalitaire systemen van de twintigste eeuw – de Sovjet-Unie en nazi-Duitsland – en dat heden ten dage leidt tot de opkomst van een nieuw soort, technocratisch totalitarisme. 

Er is op individueel en collectief vlak eigenlijk maar één crisis: een crisis van de waarheid. En er is maar één oplossing: een herwaardering van de act van het oprechte spreken.

 

In de workshops gaan we een scherpe psychologische theorie omtrent de effecten van spreken op de mens meegeven. 

We gaan tonen hoe de mens eigenlijk constant in twee talige cycli gegrepen is.

De eerste cyclus is de cyclus van het Ego en het rationele begrijpen. Die cyclus is cruciaal voor de mens, maar wie erin opgesloten zit en van rationeel begrip het ultieme antwoord op de grote vragen van het leven verwacht, verglijdt onvermijdelijk in angst, onrust (met typisch slapeloosheid als probleem), vervreemding, ervaringen van zinloosheid, psychisch isolement en irritatie en agressie.

Dit is precies de reden waarom onze Verlichtingsmaatschappij – die rationeel begrip boven alles stelt – uiteindelijk tot alomtegenwoordige psychische miserie en ongezien ervaringen van eenzaamheid en zinloosheid leidt. 

De tweede cyclus is de cyclus van de Ziel en de cyclus van de resonantie. Als de mens spreekt, draagt hij niet alleen op een rationele manier informatie over. De taal die hij produceert is, in haar muzikale dimensie, ook de drager van een zielsboodschap.

Taal is de meest subtiele materialisatie van de ziel.

Taal geeft de mens de mogelijkheid om een cyclische uitwisseling aan te gaan die de mens van ziel tot ziel verbindt, zonder dat hij zich blind staart op het register van de schijn en het Ego. 

Die cyclus opent zich waar de mens het pad van het rationele begrijpen ten einde wandelt en overschakelt op een vorm van kennen die door Einstein als einfühlung werd aangeduid, een resonerend, empathisch kennen. De mogelijkheden van die vorm van kennen zijn welhaast onbeperkt. Dit wordt onder andere geïllustreerd in het spectaculaire leervermogen van jonge kinderen (jonger dan zes maanden) die om specifieke redenen de taal enkel als resonerend medium ervaren. 

 

Naast een stuk theorie gaan we in deze 4-daagse workshopreeks ook een aantal eenvoudige praktische oefeningen aanreiken die een eerste idee kunnen geven van hoe men de kunst van het oprechte, vrijmoedige spreken kan oefenen.

Dit is uiteindelijk nog het meest verwonderlijke: het volhardend uitvoeren van eenvoudige oefeningen laat ons toe om te groeien in die meest centrale van alle menselijke vermogens- een vermogen dat een perspectief biedt om een uitweg te vinden uit zowel de individuele als de collectieve crisissen van onze tijd. 

 

Mattias. 

 

Reeks van 4 workshopdagen met 3 uur les & oefeningen van 10.00u - 13.00u en 3 uur les & oefeningen van 14.00u - 17.00u. 

 

Maximaal 16 deelnemers. 

 

DATA:

- donderdag 13 februari,

- vrijdag (!) 28 februari,

- donderdag 27 maart,

- donderdag 24 april 2025.

 

PRIJZEN:

- 750 euro (incl. 21% btw voor particulieren, btw verlegd voor bedrijven)

- inclusief thee, koffie en versnaperingen.

- factuur op aanvraag.

- indien dit bedrag niet in 1 keer kan vereffend worden, zijn we graag bereid tot overleg.

 

 

Heb je nog vragen of wil je je aanmelden? Mail dan naar: bloem@samasangha.nl